2 Eylül 2018 Pazar

PySide2 ile Grafiksel Kullanıcı Arayüzü (GUI) Geliştirme

PySide2 ile Grafiksel Kullanıcı Arayüzü (GUI) Geliştirme


PySide2 hakkında detaylı açıklamaların yer aldığı ve PySide2 Kurulumunun anlatıldığı önceki yazımı aşağıdaki linkte bulabilirsiniz.

Qt for Python : PySide2 Kurulumu

Burada PySide2 ile ilk uygulamamızı geliştireceğiz. Daha önce PyQt5 ile geliştirmiş olduğumuz arayüzün aynısını geliştireceğiz.


1. Kod Yazarak Arayüz Geliştirme

Geliştireceğimiz arayüz aşağıdaki ekran görüntüsünde gösterilmiştir. Bu arayüz bir etiket (QLabel) iki tane düğmeden (QPushButton) oluşmaktadır. Etikette "Qt for Python" yazmaktadır. Temizle düğmesi ile etikette yazan yazı silinmektedir. Göster düğmesi ile etikete yeniden "Qt for Python" yazılmaktadır. Sinyal-slot yapısından PyQt5 ile ilk uygulamamızda bahsettiğimden burada bahsetme gereği duymadım. İsteyenler yukarıda linkini verdiğim PyQt5 ile arayüz geliştirme yazısını inceleyebilirler.


Bu arayüzü elde etmek için yazacağımız kod aşağıda belirtilmiştir. 

 1
 2
 3
 4
 5
 6
 7
 8
 9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
import sys
from PySide2.QtCore import Qt
#from PySide2.QtWidgets import (QApplication, QWidget, QPushButton, QLabel, QVBoxLayout)
from PySide2.QtWidgets import*

class MyWidget(QWidget):
    def __init__(self):
        QWidget.__init__(self)

        self.label_text = QLabel("Qt for Python")
        self.label_text.setAlignment(Qt.AlignCenter)
        self.label_text.setStyleSheet("color: rgb(0,0,255);font-weight: bold; font-size: 16pt")

        pushButton_clear = QPushButton("Temizle")
        pushButton_clear.setMinimumHeight(40)
        pushButton_clear.setStyleSheet("font-weight: bold; font-size: 16pt")
        pushButton_show = QPushButton("Göster")
        pushButton_show.setMinimumHeight(40)
        pushButton_show.setStyleSheet("font-weight: bold; font-size: 16pt")

        vertical_layout = QVBoxLayout()
        vertical_layout.addWidget(self.label_text)
        vertical_layout.addWidget(pushButton_clear)
        vertical_layout.addWidget(pushButton_show)

        self.setLayout(vertical_layout)
        self.setWindowTitle("Qt for Python : PySide2")

        pushButton_clear.clicked.connect(self.clear_text)
        pushButton_show.clicked.connect(self.show_text)
        

    def clear_text(self):
        self.label_text.clear()

    def show_text(self):
        self.label_text.setText("Qt for Python")
        

if __name__ == "__main__":

    app = QApplication(sys.argv)

    widget = MyWidget()
    widget.resize(400, 300)
    widget.show()
    sys.exit(app.exec_())

Şimdi bu kodları adım adım açıklayalım. 

1
2
3
4
import sys
from PySide2.QtCore import Qt
#from PySide2.QtWidgets import (QApplication, QWidget, QPushButton, QLabel, QVBoxLayout)
from PySide2.QtWidgets import*

1 nolu satırda sys modülü eklenir. 2 nolu satırda QtCore modülünden Qt 11 nolu satırda kullanmak için eklenir. 3 ve 4 nolu satırlar birbiri yerine kullanılabilir. İstersek 4 nolu satırda olduğu gibi QtWidgets modülüne ait tüm bileşenler kod içerisinde kullanmak için eklenir. İsterseniz 3 nolu satırda belirtildiği gibi sadece ihtiyaç duyulan bileşenleri kod içerisine ekleyebilirsiniz. 

6
7
8
class MyWidget(QWidget):
    def __init__(self):
        QWidget.__init__(self)

6 nolu satırda QWidget sınıfından ürettiğimiz "MyWidget" adında sınıfı tanımlıyoruz. Burada QWidget yerine QDialog ya da QMainWindow tipinde bir sınıf oluşturabilirdik. Her sınıfın __init__() fonksiyonu vardır ve sınıf çağrıldığında ilk olarak bu fonksiyon çalıştırılır. self ifadesi bir sınıfta tanımlanan değişkenlerin, fonksiyonların sınıf dışından çağrılabilmesi için o sınıfa ait bir fonksiyon, değişken olduğunu belirtmek için kullanılır. C++ programlama dilinde kullanılan this ifadesi ile aynı kullanıma sahiptir. 7 nolu satırda sınıfımıza ait __init__() fonksiyonunu, 8 nolu satırda ise Miras aldığımız QWidget sınıfının __init__() fonksiyonunu tanımlıyoruz. 

10
11
12
        self.label_text = QLabel("Qt for Python")
        self.label_text.setAlignment(Qt.AlignCenter)
        self.label_text.setStyleSheet("color: rgb(0,0,255);font-weight: bold; font-size: 16pt")

10 nolu satırda QLabel etiket parçacığı (widget) "Qt for Python" yazısını içerecek şekilde oluşturulur. Nesne adı (object name) "label_text" olarak tanımlanmıştır ve sınıf dışında (slot tanımlamalarında) bu etikete ulaşmamız gerekeceğinden bu parçacık self ifadesiyle tanımlanmıştır.
11 nolu satırda etiket içerisinde yazan yazının hizalaması ortalanmıştır. Bu hizalamayı setAlignment fonksiyonu sağlamaktadır.
12 nolu satırda etikette yazan yazının rengini, font büyüklüğünü ve font kalınlığını setStyleSheet fonksiyonunu CSS tanımlamaları kullanarak ayarlıyoruz. 


14
15
16
17
18
19
        pushButton_clear = QPushButton("Temizle")
        pushButton_clear.setMinimumHeight(40)
        pushButton_clear.setStyleSheet("font-weight: bold; font-size: 16pt")
        pushButton_show = QPushButton("Göster")
        pushButton_show.setMinimumHeight(40)
        pushButton_show.setStyleSheet("font-weight: bold; font-size: 16pt")

14 nolu satırda üzerinde "Temizle" yazan QPushButton (buton, düğme, tuş) parçacığı tanımlıyoruz. Bu düğmenin minimum yüksekliğini 40 piksel olarak 15 nolu satırda setMinimumHeight fonksiyonunu kullanarak tanımlıyoruz.
16 nolu satırda daha önce etiket için yaptığımız gibi setStyleSheet fonksiyonunu kullanarak düğme üzerinde yazan yazının font özelliklerinde daha güzel görünmesini sağlayacak değişiklikler yapıyoruz. Bu düğmemizin adını "pushButton_clear" olarak tanımlıyoruz. Ben hangi parçacık olduğunu belirten (pushButton) ve ne işe yarayacağını belirten (temizle, clear) kelimeleri birleştirerek isimlendirme yapıyorum. Böylece kod içerisinde hangi tipte bir düğme olduğunu ve ne işe yaradığını anlamak kolay oluyor ve kodun anlaşılabilirliğini arttırıyor. Burada etiketten farklı olarak oluşturduğumuz düğmeyi self'e atamadık çünkü sınıf dışında ihtiyacımız olmayacak eğer ihtiyaç duyarsak self olarak tanımlamalıyız.
17, 18 ve 19 nolu satırlar önceki satırların 2. düğme olan "Göster" düğmesini oluşturmamıza ve aynı işlemleri onun üzerinde yapmamızı sağlamaktadır. 


21
22
23
24
        vertical_layout = QVBoxLayout()
        vertical_layout.addWidget(self.label_text)
        vertical_layout.addWidget(pushButton_clear)
        vertical_layout.addWidget(pushButton_show)

21 nolu satırda dikey yerleşim düzeni ( QVBoxLayout ) tanımlıyoruz ve 22, 23, 24 nolu satırlarda addWidget fonksiyonunu kullanarak sırasıyla oluşturduğumuz etiket ve düğmeleri bu dikey yerleşim planı içerisine ekliyoruz. Tasarımınıza göre Yatay yerleşim düzeni ( QHBoxLayout ) veya ızgara yerleşim düzeni ( QGridLayout ) kullanabilirsiniz. 

26
27
        self.setLayout(vertical_layout)
        self.setWindowTitle("Qt for Python : PySide2")

26 nolu satırda oluşturduğumuz dikey yerleşim düzenini sınıfımızın (oluşturacağımız arayüzün) yerleşim düzeni olmasını sağlamak için setLayout fonksiyonuyla tanımlıyoruz.
27 nolu satırda arayüzün gösterileceği pencerenin adının "Qt for Python : PySide2" olmasını setWindowTitle fonksiyonunu kullanarak sağlıyoruz. 

29
30
        pushButton_clear.clicked.connect(self.clear_text)
        pushButton_show.clicked.connect(self.show_text)

29 ve 30 nolu satırlar, sinyaller ile fonksiyonları (slotları) birbirine connect metodunu kullanarak bağladığımız satırlardır. "Temizle" düğmesinin clicked sinyalini "clear_text" fonksiyonuyla birbirine bağladık ve "Temizle" düğmesine tıklandığında "clear_text" fonksiyonu çağrılacaktır. "Göster" düğmesinin clicked sinyalini de "show_text" fonksiyonuna bağladık. Kod yazarken türkçe karakter kullanamadığımızdan anlaşılabilir olması için ingilizce değişken ve fonksiyon adı kullanmayı tercih ediyorum. 

33
34
    def clear_text(self):
        self.label_text.clear()

33 nolu satırda "Temizle" düğmesinin tıklama sinyaline bağlanan "clear_text()" slotunu (fonksiyonunu) tanımlıyoruz. Değişken olarak self değişkenini almaktadır. İşlem olarak QLabel sınıfının clear() fonksiyonu ile etiket içerisinde yazan yazı temizlenir. 

36
37
    def show_text(self):
        self.label_text.setText("Qt for Python")

36 ve 37 nolu satırlarda "Göster" düğmesinin "show_text()" slotu tanımlanmaktadır. Bir etikete yazı yazmak için setText() fonksiyonu kullanılmaktadır ve bu düğmeye tıklandığında "Qt for Python" yazısı yazacaktır. Bu düğmenin yaptığı işi gözlemlemek için öncelikle etikette yazan yazı silinmelidir. 


40
41
42
43
44
45
46
47
if __name__ == "__main__":

    app = QApplication(sys.argv)

    widget = MyWidget()
    widget.resize(400, 300)
    widget.show()
    sys.exit(app.exec_())

Sınıf ve slot tanımlamalarından sonra 42 nolu satırda QApplication sınıfından "app" adında bir nesne tanımlıyoruz. 44 nolu satırda "MyWidget" adında tanımladığımız sınıftan "widget" adında bir nesne oluşturuyoruz. 45 nolu satırda kodu çalıştırdığımızda ekrana gelecek pencerenin boyutlarını resize() fonksiyonu ile ayarlıyoruz. widget nesnesinin show() fonksiyonunu kullanarak arayüz için oluşturduğumuz pencereyi gösteriyoruz (46 nolu satır). 47 nolu satırda QApplication sınıfının exec_() fonksiyonu ile sonsuz bir döngü oluşturulur. Bu ifade ile kullanıcının arayüzü kullanarak fare ve klavye ile yapmış olduğu tüm işlemler yakalanarak komutlar yerine getirilir. Pencere kapatılana kadar döngü devam eder.
Böylece kod yazarak PySide2 ile kullanıcı arayüzü geliştirmiş olduk.

2. Qt Designer ile Arayüz Geliştirme

Kod yazarak geliştirmiş olduğumuz arayüzün aynısını Qt Designer ile de gerçekleştirebiliriz. Qt Designer'ı ..\Python37\Lib\site-packages\PySide2 klasöründe bulabilirsiniz. Yani Python kurulum dosyalarının yer aldığı ..\Lib\site-packages\PySide2 klasöründe. Qt Designer ile PySide2 kullanılarak arayüz geliştirmenin nasıl yapıldığını öğrenmek için aşağıdaki videoyu izleyebilirsiniz.


Designer ile yapmış olduğumuz tasarımı kullanabilmek için aşağıdaki kodlara ihtiyacımız var. 

 1
 2
 3
 4
 5
 6
 7
 8
 9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
import sys
from PySide2.QtWidgets import QApplication, QWidget
from PySide2.QtUiTools import QUiLoader
from PySide2.QtCore import QFile

class MyWidget(QWidget):
    def __init__(self):
        QWidget.__init__(self)

        designer_file = QFile("example_widget.ui")
        designer_file.open(QFile.ReadOnly)

        loader = QUiLoader()
        self.ui = loader.load(designer_file, self)

        designer_file.close()

        self.ui.pushButton_clear.clicked.connect(self.clear_text)
        self.ui.pushButton_show.clicked.connect(self.show_text)

        self.setWindowTitle("Qt for Python : PySide2")


    def clear_text(self):
        self.ui.label_text.clear()


    def show_text(self):
        self.ui.label_text.setText("Qt for Python")


if __name__ == "__main__":

    app = QApplication(sys.argv)

    widget = MyWidget()
    widget.show()

    sys.exit(app.exec_())

Burada kod yazarak geliştirdiğimiz arayüzden farklı olarak yazılan kısımları açıklayalım. 3 ve 4 nolu satırlarda Designer tasarım dosyasını yüklemek için kullandığımız QUiLoader ve QFile modüllerini kodumuza ekliyoruz.
10 ve 11 nolu satırlarda tasarım dosyasını okuyoruz. 14 nolu satırda tasarımımızı 13 nolu satırda tanımlanan loader nesnesi ve load() fonksiyonunu kullanarak yüklüyoruz.
16 nolu satırda, self.ui 'ye atadığımız tasarım dosyasını kapatıyoruz. Kodun geriye kalan kısımları ilk bölümle aynı olduğu için ilk bölümdeki açıklamalara bakabilirsiniz.

Gönderen zaman:
Etiketler: , , , , , , , , , , , , , , ,

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Kaydol: Kayıt Yorumları (Atom)