Python Pip Nedir ? Python Pip3 Nedir ? Nasıl Kurulur ?

Python Pip Nedir ? Python Pip3 Nedir ? Nasıl Kurulur ?

Python programlama diliyle yeni tanışanların sıkça karşılaşacakları bir komuttur, pip. Kimisi merak edip araştırmıştır nedir bu pip diye kimisi de bir takım Python kütüphanelerini (paketlerini) kurmak için ne olduğunu bilmeden birçok kez çalıştırmıştır. Bir de pip3 var... Peki pip nedir ? Pip3 nedir ? Aralarında nasıl bir fark vardır ? Hangi durumda pip, hangi durumlarda pip3 kullanmalıyız bu yazıda elimden geldiğince anlatmaya çalışacağım. Öncelikle pip ve pip3 komutlarını PyPI sitesinde yer alan Python paketlerini bilgisayarımıza kurmak için kullanıyoruz. PyPI (The Python Package Index) Python programlama dili için yazılım deposudur. Kendi yazmış olduğunuz Python kodlarını buradaki talimatları takip ederek PyPI'da paylaşabilirsiniz.

1. Bilgisayarınıza Python Kurulu Olup Olmadığının Kontrol Edilmesi

PyPI yazılım deposundan paket kurulumu yapabilmek için işletim sisteminizde Python kurulu olması gerekmektedir. Linux işletim sistemlerinde Python kurulu gelmektedir. İşletim sisteminizde Python'un kurulu olup olmadığını aşağıdaki komutu çalıştırarak anlayabilirsiniz.

python --version

Bu komutu çalıştırdığınızda 4 farklı durumla karşılaşabilirsiniz.

1. Python kurulu değildir.

Eğer Python kurulu değilse " 'python' iç ya da dış komut, çalıştırılabilir program ya da toplu iş dosyası olarak tanınmıyor" şeklinde uyarı alırsınız.

2. Python2 kuruludur.

Eğer Python 2.x.x, ifadesi alıyorsanız örneğin Python 2.7.13 şeklinde bir sonuç döndüyse işletim sisteminizde Python2 kuruludur. Ancak bu sonuç sadece Python2 kurulu olduğunu doğrulamaz aynı zamanda Python3'de kurulu olabilir.

3. Python3 kuruludur.

Eğer Python 3.x.x, ifadesi alıyorsanız örneğin Python 3.5.3 şeklinde bir sonuç döndüyse işletim sisteminizde Python3 kuruludur. Bu sonuç sadece Python3 kurulu olduğunu doğrular.

4. Hem Python2 hem Python3 kuruludur.

Eğer yukarıdaki komutu çalıştırdığınızda Python2 sonucu dönüyorsa bilgisayarınızda hem Python2 hem de Python3 kurulu olma ihtimali vardır. Python2 ile birlikte Python3'ün de kurulu olup olmadığını aşağıdaki komutu çalıştırarak anlayabilirsiniz.

python3 --version

Bu komut bilgisayarınızda eğer yüklü ise Python3 versiyonunu gösterecektir.

Sadece Python2 versiyonunu öğrenmek istiyorsanız aşağıdaki komutu çalıştırmalısınız.

python2 --version

Aşağıdaki ekran görüntüsü Python yüklü olmayan Windows işletim sisteminde python --version komutu çalıştırıldığında elde edilen sonucu göstermektedir.

Eğer Python kurulu değilse Python kurulumu için önceki yazımı takip edebilirsiniz.

Windows'a Python Kurulumu

Aşağıdaki ekran görüntüsü Python3 yüklü olan Windows işletim sisteminde python --version komutu çalıştırıldığında elde edilen sonucu göstermektedir.

Aşağıdaki ekran görüntüsü Ubuntu 16.04 işletim sisteminde python --version ve python3 --version komutları çalıştırıldığında elde edilen sonucu göstermektedir. Daha önce de belirttiğim gibi Linux dağıtımlarında Python2 ve Python3 kurulu olarak gelmektedir.

Aşağıdaki ekran görüntüsü Raspberry Pi 3'de yüklü bulunan bir Linux işletim sistemi olan Raspbian işletim sisteminde python --version ve python3 --version komutları çalıştırıldığında elde edilen sonucu göstermektedir.

2. Bilgisayarınıza Pip Kurulu Olup Olmadığının Kontrol Edilmesi

Windows işletim sistemi için önceki yazımı takip ederek kurulum yaptıysanız pip kurulumu otomatik gerçekleşmiş demektir. Bunu aşağıdaki komutları çalıştırarak test edebilirsiniz.

pip --version

pip3 --version

Burada sadece Python3 kurulu olduğu için hem pip hem de pip3 aynı amaç doğrultusunda Python3 paketlerinin kurulumunda kullanılabilir aralarında bir fark yok.

Aşağıdaki ekran görüntüsünde yukarıdaki komutların Raspberry Pi3'de çalıştırılmasıyla elde edilen sonuç gösterilmektedir.

Burada hem Python2 hem de Python3 kurulu olduğu için pip ve pip3 komutları farklı klasörlere kurulum yapacaktır.

• pip komutunu kullandığımızda Python2 için Python paket kurulumu gerçekleştirecektir.


• pip3 komutunu kullanarak Python paket kurulumu gerçekleştirdiğimizde Python3 için kurulum yapılacaktır.

!!!! Uyarı:

Burada hataya düşülebilecek nokta Python3 için paket kurulumu yapmak istediğimizde pip komutu kullanmamız olacaktır.

3. pip/pip3 Kurulumu

Yukarıda bahsedilen pip ve pip3 versiyonlarını öğrenmek için kullanılan komutları çalıştırdığımızda pip veya pip3' ün kurulu olup olmadığını da öğrenebiliriz. Aşağıdaki ekran görüntüsünde Ubuntu 16.04 işletim sisteminde pip --version ve pip3 --version komutlarının çıktıları gösterilmektedir.

Burada pip3 --version komutunu çalıştırdığımızda pip3'ün yüklü olmadığını belirten bir uyarıyla ve pip3'ü hangi komutu çalıştırarak kuracağımızı belirten bir tavsiye çıktısı almaktayız.

• Linux sistemleri için pip kurulumunu (Python2 için) aşağıdaki komutu çalıştırarak gerçekleştirebilirsiniz.

sudo apt install python-pip

• Linux sistemleri için pip3 kurulumunu (Python3 için) aşağıdaki komutu çalıştırarak gerçekleştirebilirsiniz.

sudo apt install python3-pip

Diğer Linux işletim sistemlerine pip/pip3 kurulumu için buradaki yazıdan faydalanabilirsiniz.

• Windows işletim sistemleri için pip (Python2 için) ve pip3 (Python3 için) kurulumunu için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz.

Adım 1. get-pip.py Python kodunu bilgisayarınıza indirin.

Adım 2. Bu Python dosyasının bulunduğu klasöre geçerek bu dosyayı aşağıdaki komutta belirtildiği gibi çalıştırınız.

python get-pip.py

4. pip/pip3 Güncelleme

Hem Windows hem de Linux işletim sistemlerinde pip'i (Python 2 için) güncellemek için aşağıdaki komutu çalıştırabilirsiniz.

python -m pip install --upgrade pip

Hem Windows hem de Linux işletim sistemlerinde pip3'ü (Python 3 için) güncellemek için aşağıdaki komutu çalıştırabilirsiniz.

python3 -m pip install --upgrade pip

5. pip/pip3 ile Python Paket Kurulumu Yapma

Python paketlerini bilgisayarımıza kurmak için aşağıdaki formatta pip/pip3 komutları çalıştırılır.

pip install paket_adi

pip3 install paket_adi

Burada "paket_adi" olarak ifade ettiğimiz yere bilgisayarınıza kurmak istediğiniz paket adını yazıyorsunuz.

Örnek olması açısından Python programlama dilinde çok yaygın olarak kullanılan "numpy" paket kurulumunu hem Python2 için hem de Python3 için gerçekleştirelim. Öncelikle Python2 ve Python3 için numpy paketinin kurulu olup olmadığını "import numpy" komutunu çalıştırarak test ediyoruz ve "numpy" adında bir modülün olmadığını belirten bir hata alıyoruz. Aşağıdaki ekran görüntülerini inceleyebilirsiniz.

Önemli Not 1:

Burada "python" komutu yazarak Python2 kodlarını yazdığımız ortama giriş yaptığımıza, "python3" komutu yazarak Python3 kodlarını yazdığımız ortama giriş yaptığımıza dikkat ediniz.

Önemli Not 2:

Python ya da Python3 komutlarını çalıştırarak python kodlarını yazdığımız ortamdan quit() komutu yazarak çıkış yaparız. Bu kod hem Windows hem de Linux işletim sistemlerinde çalışmaktadır. Ayrıca Linux işletim sisteminde bu kod yerine ctrl+D tuş kombinasyonuna basarak bu ortamdan çıkış yapabiliriz. Windows ortamında ise ctrl+Z tuş kombinasyonuna bastıktan sonra Enter tuşuna basarak Python ortamından çıkış yapabilirsiniz.

Aşağıdaki ekran görüntülerinde sırasıyla Python2 ve Python3 için "numpy" paketinin kurulumu ve test edilmesi gösterilmiştir. "import numpy" kodunu çalıştırdığımızda hata almadığımızdan dolayı kurulum başarılı bir şekilde yapılmıştır.

6. pip/pip3 ile Kurulan Python Paketinin Bilgisayarınızdan Kaldırılması (uninstall)

Aşağıdaki komutları çalıştırarak daha önce kurulumunu yaptığınız Python paketlerini bilgisayarınızdan kaldırabilirsiniz.

pip uninstall paket_adi

pip3 uninstall paket_adi

7. Özet

pip ve pip3 komutları PyPI yazılım deposunda yer alan Python paketlerini bilgisayarımıza kolay bir şekilde kurmamızı sağlayan komutlardır. Bu komutları kullanırken sahip olduğumuz Python2 ve Python3 versiyonlarını göz önünde bulundurarak bilinçli bir şekilde istediğimiz Python versiyonu için ilgili pip ya da pip3 komutunu kullanmamız gerekmektedir. Hem Python2 hem de Python3 kurulu olan işletim sistemlerinde pip komutu Python2 paketleri için pip3 komutu Python3 paketleri için kullanılmaktadır. Tüm bu karışıklıklardan kurtulmak için sanal ortamlar (virtual environment) oluşturularak bu sanal ortam içerisinde Python paket kurulumları birbirine karıştırılmadan kurulmalıdır. Python2 için bir sanal ortam, Python3 için başka bir sanal ortam kurmanız işlerinizi kolaylaştıracaktır. İleride farklı kütüphaneleri kullanmak istediğinizde bu sanal ortamlara olan ihtiyacınız kaçınılmaz olacaktır. Çünkü her kütüphane farklı paket versiyonlarına bağlılık duyabilmektedir. Sonraki yazımızda sanal ortam kurumunun nasıl yapılacağını açıklamaya çalışacağım.